Theo thống kê của Bộ Y Tế Việt Nam (2022), Việt Nam có hơn 90% người có bệnh về răng miệng. Đây là một tình trạng phổ biến, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, sâu răng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Hãy cùng Nha khoa Quốc Tế SG tìm hiểu sâu răng là gì, nguyên nhân gây bệnh, các giai đoạn phát triển cũng như cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả trong bài viết nhé!
Sâu răng là gì?
Sâu răng là tình trạng tổn thương mô cứng của răng do vi khuẩn trong mảng bám gây ra, dẫn đến hình thành các lỗ nhỏ trên răng. Nguyên nhân của sâu răng là sự kết hợp giữa vi khuẩn trong miệng, thói quen ăn vặt thường xuyên, tiêu thụ đồ uống có đường và vệ sinh răng miệng kém.
Sâu răng là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất toàn cầu, đặc biệt ở trẻ em, thanh thiếu niên và người già. Tuy nhiên, bất kỳ ai có răng đều có khả năng mắc phải, kể cả trẻ sơ sinh.
Nếu không được điều trị, sâu răng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến các lớp bên trong của răng. Tình trạng này có thể dẫn đến đau răng, nhiễm trùng nặng và mất răng. Việc thăm khám định kỳ, đánh răng thường xuyên và sử dụng chỉ nha khoa là những biện pháp tốt nhất để phòng tránh sâu răng.
Nguyên nhân và các giai đoạn phát triển sâu răng
Sâu răng là quá trình phá hủy mô cứng của răng, bắt nguồn từ sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó có sự tích tụ vi khuẩn, mảng bám và chế độ vệ sinh răng miệng không đúng cách.
Nguyên nhân gây tình trạng sâu răng
- Mảng bám trên răng: Thức ăn giàu đường và tinh bột bám vào bề mặt răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Những vi khuẩn này sản sinh axit phá hủy khoáng chất trong men răng.
- Vệ sinh răng miệng kém: Không đánh răng đúng cách hoặc không sử dụng chỉ nha khoa làm tăng nguy cơ hình thành mảng bám và vôi răng.
- Chế độ ăn uống: Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa đường, nước có ga hoặc thức ăn dính dễ dẫn đến sâu răng.
- Yếu tố nước bọt: Nước bọt giúp trung hòa axit và làm sạch miệng, người có tình trạng khô miệng do thuốc hoặc bệnh lý dễ bị sâu hơn.
Nguyên nhân gây sâu răng
Các giai đoạn phát triển của sâu răng
Giai đoạn 1: Hình thành mảng bám
Vi khuẩn tích tụ trên răng, kết hợp với thức ăn và nước bọt tạo thành mảng bám. Nếu không loại bỏ, chúng sẽ cứng lại thành vôi răng.
Giai đoạn 2: Tổn thương men răng
Axit trong mảng bám làm suy giảm khoáng chất trong men răng, gây ra những lỗ nhỏ li ti, đây là giai đoạn đầu của sâu răng.
Giai đoạn 3: Tấn công ngà răng
Vi khuẩn tiếp cận lớp ngà răng, gây ê buốt và đau nhức khi ăn uống.
Giai đoạn 4: Viêm tủy
Vi khuẩn tiếp tục tấn công vào tủy răng – nơi chứa dây thần kinh và mạch máu, gây viêm, sưng đau, và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến áp-xe răng.
Dấu hiệu nhận biết răng bị sâu
Bạn có thể nhận ra sâu răng thông qua các triệu chứng sau:
- Đau răng: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, đặc biệt khi ăn uống hoặc vào ban đêm.
- Răng nhạy cảm: Răng bị ê buốt khi tiếp xúc với thực phẩm quá nóng, quá lạnh hoặc có tính axit.
- Lỗ hổng trên răng: Xuất hiện lỗ sâu màu đen hoặc nâu trên bề mặt răng.
- Hơi thở có mùi: Vi khuẩn tích tụ gây mùi hôi khó chịu.
- Sưng lợi hoặc áp-xe: Nếu sâu tiến triển nặng, vùng xung quanh răng sẽ bị sưng, đau.
Đau răng là dấu hiệu răng bị sâu
Các loại sâu răng thường gặp
Sâu răng có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên hàm, với các loại phổ biến sau:
- Răng cửa: Thường gặp ở trẻ em, xảy ra trên bề mặt nhai hoặc giữa các kẽ răng cửa, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng cắn xé thức ăn.
- Sâu chân răng: Xuất hiện khi nướu bị tụt, làm lộ phần chân răng không có men bảo vệ, dễ bị vi khuẩn tấn công.
- Răng hàm: Các răng trong hàm dễ bị sâu do cấu trúc bề mặt nhiều rãnh và tiếp xúc trực tiếp với thức ăn.
- Răng thứ phát: Hình thành quanh các khu vực đã được trám hoặc bọc răng, do mảng bám tích tụ và vệ sinh kém.
Biện pháp điều trị sâu răng được nha sĩ khuyến cáo
Tùy theo mức độ sâu răng mà các nha sĩ sẽ đưa ra giải pháp điều trị phù hợp. Cụ thể là các biện pháp thường gặp dưới đây:
- Tái khoáng hóa: Áp dụng cho sâu răng giai đoạn đầu bằng cách bổ sung canxi hoặc fluoride để làm cứng men răng.
- Trám răng: Loại bỏ mô sâu và lấp đầy lỗ sâu bằng vật liệu chuyên dụng, phù hợp cho răng chưa ảnh hưởng đến tủy.
- Chụp tủy: Áp dụng khi tình trạng sâu đã lan đến tủy nhưng có khả năng phục hồi.
- Lấy tủy răng: Chỉ định khi tủy bị tổn thương nặng hoặc chết, sau đó trám kín ống tủy để bảo vệ.
- Bọc răng sứ: Phục hồi hình dáng răng, đảm bảo chức năng nhai cho trường hợp bị nặng.
- Nhổ răng và trồng răng: Dành cho trường hợp sâu nghiêm trọng không thể khôi phục, thay thế bằng răng giả hoặc cấy ghép implant.
Câu hỏi thường gặp khi bị sâu răng
Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về sâu răng và giải đáp từ chuyên gia nha khoa.
Sâu răng có lây không?
Sâu răng có thể lây truyền từ người này sang người khác thông qua vi khuẩn Streptococcus mutans – một loại vi khuẩn gây bệnh.
Khi dùng chung đũa, bàn chải, hoặc các đồ dùng cá nhân khác có thể tạo cơ hội cho vi khuẩn lây lan. Đặc biệt, cha mẹ không nên hôn môi trẻ nhỏ hoặc mớm thức ăn cho con vì dễ truyền vi khuẩn gây sâu răng sang trẻ.
Tuy nhiên, tỷ lệ lây lan sẽ giảm đáng kể nếu duy trì việc chăm sóc răng miệng đúng cách, như đánh răng thường xuyên, sử dụng nước súc miệng và kiểm tra nha khoa định kỳ.
Câu hỏi thường gặp khi bị sâu răng
Sâu răng có di truyền không?
Yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến nguy cơ sâu răng. Theo các nghiên cứu khoa học, nếu bố mẹ có men răng yếu hoặc cấu trúc răng dễ bị tổn thương, con cái sẽ có nguy cơ cao bị sâu răng. Di truyền không phải là nguyên nhân trực tiếp, nhưng nó góp phần làm tăng nguy cơ khi kết hợp với các yếu tố như thói quen ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng kém.
Đánh răng có hết sâu răng không?
Đánh răng không thể chữa khỏi trong trường hợp này, mà chỉ là biện pháp phòng ngừa. Việc đánh răng đúng cách giúp loại bỏ mảng bám – môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, từ đó giảm nguy cơ hình thành lỗ sâu mới.
Tuy nhiên, khi răng đã bị sâu, chỉ có các phương pháp điều trị chuyên khoa như trám răng hoặc lấy tủy mới có thể giải quyết triệt để vấn đề.
Sâu răng có nguy hiểm không?
Nếu sâu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
- Viêm tủy răng: Gây đau nhức dữ dội và ảnh hưởng đến chức năng nhai.
- Nhiễm trùng: Vi khuẩn từ răng sâu có thể lan rộng, gây viêm xương hàm, áp xe hoặc thậm chí nhiễm trùng máu.
- Hoại tử xương hàm: Một số trường hợp nặng có thể gây tổn thương không hồi phục, ảnh hưởng đến toàn bộ cấu trúc hàm mặt.
Đừng chủ quan với các triệu chứng như đau nhức, ê buốt hoặc xuất hiện lỗ sâu trên răng. Những dấu hiệu này cho thấy quá trình sâu răng đã tiến triển và cần được thăm khám và điều trị sớm. Hãy bảo vệ sức khỏe răng miệng ngay từ hôm nay để giữ nụ cười luôn rạng rỡ và khỏe mạnh!
Tham khảo:
Có Nên Bọc Răng Sứ Cho Răng Sâu Không? Giá Bao Nhiêu
Sâu Răng Trẻ Em: Nguyên Nhân, Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa
Tại Sao Ăn Kẹo Sâu Răng Dễ Xảy Ra Ở Trẻ Em? Cách Ngăn Ngừa Sâu Răng
